Denijs van den Bos (1896-1966) zat op zangkoor

Rond het jaar 1920 heeft groot-en overgrootvader Denijs van den Bos(1896-1966) op een christelijk zangkoor gezeten.Het was het koor 'Hallelujah'.Zijn vrouw Geertruida Nievaart in 1990 daarover:'Het was christelijk en het was aan de Hooglandsche Kerkgracht.Nou, hij was er al op toen ik met hem trouwde (in 1917).Maar toen met de handel moest hij gaan schreeuwen,vooral in de mosselentijd en zo en toen is hij ermee gestopt.Nee, want hij had een mooie stem,trouwens zijn broer Koos ook.Van de zangvereniging kwamen ze om de beurt,dan bij die,dan bij die.'

Jansje zag ‘Singin’ in the rain’ als eerste film

Jansje Schaft (1919-2007) ging al als jong meisje graag naar de bioscoop.In een interview met haar uit 1990 vertelde ze dat de eerste film die ze ooit zag in de bioscoop 'Singin' in the rain' was.Niet de versie met Gene Kelly uit 1952, maar een eerdere uit 1929.Dat was de 'Hollywood Revue of 1929'.Ze sprak:'De eerste film die ik zag was 'Singin' in the rain',niet met Gene Kelly.Het was een Amerikaanse film.Ik zie nog zo die drie meisjes staan met die regenpakjes aan.Met die paraplu's.Nou, ik was er gewoon weg van.Enig en die muziek!'

Dirk Jacobus den Os deed ‘ondergronds werk’

Naar nu is bevestigd heeft Dirk den Os (1881-1945) tijdens de oorlog 'ondergronds werk' gedaan.Dat betekent dat hij in het verzet heeft gezeten.Dat blijkt uit een brief die zijn broer Jacobus den Os(Leiden, 16 oktober 1884- Den Haag, 21 februari 1961)in 1958 aan de Oorlogsgravenstichting heeft geschreven.De opmerking van Johannes Bavelaar,neef van Dirk en Jacobus,dat Dirk den Os joodse onderduikers heeft gehad in zijn pension aan de Bilderdijkstraat 2 te Leiden,kan dus wel eens kloppen.Hij deed immers 'ondergronds werk'?Aanvankelijk had ik gedacht dat hij mogelijk ook in het Oranjehotel terecht was gekomen om een zedenzaak,waarvoor hij al in april 1944 een dag op het Leidse politiebureau had doorgebracht.Maar dit blijkt dus niet het geval.Dirk was betrokken bij 'ondergronds werk' en moest dit in februari 1945 in Bergen-Belsen met zijn leven bekopen.

Trudy over haar vader Nijs

In 2022 had ik mailcontact met Trudy over haar vader Nijs.Ze schreef en ik citeer:'Friesema woonde bij ons in de buurt,die woonde aan de Zoeterwoudse weg,dichtbij ons.Ik speelde wel eens met hun aangenomen dochtertje dat in de oorlog weeskind was geworden.Dat heette Femke,deze mensen hadden haar geadopteerd.Financieel zaten deze mensen goed bij kas.Eigen huis in die tijd.Dat was bijzonder.De heren Martens en Massaar waren dacht ik collega's van mijn vader.Massaar had een dochter,maar over lessen van Pa weet ik niet meer.Mijn vader had leraar willen worden en hij was ook sociaal met iedereen.Altijd helpen,vooral in het begin van de periode dat wij in de Kersenstraat kwamen wonen.Vlak na de tweede wereldoorlog had iedereen het financieel moeilijk.Mijn vader had op de ambachtsschool elektrotechniek gehad.Veel mensen hadden daar geen verstand van en brachten hun strijkijzer,radio etc. ter reparatie bij mijn vader.Bij het ophalen zeiden wij: dat is wel goed zo.Maar dan brachten diezelfde mensen een pakje shag of een plantje.En volgens mij deed Pa dit ook met bijles geven.'

Dirk Jacobus den Os (1881-1945) zat drie weken in Oranjehotel

Het is 16 mei 1944 als pensionhouder en kok Dirk Jacobus den Os, broer van overgrootmoeder Lena den Os, wordt binnengeleid in de strafgevangenis in Scheveningen, het Oranjehotel.Het hoe en waarom van zijn arrestatie half mei 1944 is tot op heden onopgehelderd gebleven.Volgens zijn neef Johannes Bavelaar, onze grootvader, zou hij joodse mensen hebben laten onderduiken in zijn pension aan de Bilderdijkstraat 2 te Leiden.Dat zou kunnen betekenen dat hij is verraden.Maar wie heeft Dirk Jacobus verraden? En was dat de reden van zijn arrestatie?Komen we daar misschien achter als het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging volgend jaar januari online komt te staan?Dirk Jacobus den Os (1881-1945) heeft niet heel lang in het Oranjehotel in Scheveningen gezeten.Ongeveer drie weken.Hij moet op 6 juni 1944 naar kamp Vught zijn overgebracht.Dit omdat het Oranjehotel toen werd ontruimd.Op 6 juni 1944 bereikte het nieuws van de geallieerde invasie de Scheveningse gevangenis,zo lezen we in het boek Het Oranjehotel van historicus Bas von Benda-Beckmann.De bewakers reageerden koortsachtig,zo schrijft Von Benda.De circa 1300 gevangenen zouden worden geevacueerd naar kamp Vught.Dirk Jacobus den Os was een van hen.Von Benda:In de loop van de ochtend hoorden de gevangenen dat ze allemaal hun eigen kleren aan moesten trekken en zich moesten klaarmaken voor vertrek.Het duurde evenwel nog tot drie uur 's middags voordat de celdeuren opengingen.Gang voor gang werden de gevangenen uit hun cellen gehaald.Ze moesten rijen van vijf personen vormen.

Suus 21!

Op 8 april 2024 is Susanna Dieuwertje jarig.Ze werd geboren op 8 april 2003 en wordt dus 21 jaar. De jonge moeder maakt het goed en is gelukkig met haar gezinnetje in Katwijk.We feliciteren Suus met haar verjaardag en wensen haar en haar gezin alle geluk, voorspoed en gezondheid voor de toekomst.Ook de andere familieleden wensen we geluk met de verjaardag van onze Susanna.Dag Suus,maak er een mooie dag van maandag!Van harte proficiat!

John 53!

Vandaag, 1 april 2024,blaast John 53 kaarsjes uit.Daarmee is hij nu al ouder geworden dan onze lieve moeder Leny van den Bos-Bavelaar die net geen 53 jaar is geworden.We feliciteren John met zijn verjaardag vandaag, 1 april 2024.Toen we de geboorte van Johannes Johnny 53 jaar geleden aan de familie kenbaar gingen maken,mijn vader en ik,wilde men het eerst niet geloven.Dat kon wel eens een 1 april-grap zijn,zo werd ons duidelijk gemaakt.Maar het was toch echt waar,Johannes Johnny van den Bos had de wereld verblijd met zijn komst.Van harte,John en nog vele jaren van gezondheid en voorspoed voor jou gewenst!Van harte gefeliciteerd!

Tim jarig!

Op 27 maart is Tim jarig.Hij wordt weer een jaartje ouder.Negentien jaar wordt Tim Daniel Johannes van den Bos.Hij kwam ter wereld op 27 maart 2005.John noemde zijn zoon 'een olijk menneke'.We feliciteren Tim met zijn verjaardag en wensen hem veel voorspoed, geluk en gezondheid voor de toekomst en in zijn nieuwe levensjaar.Ook als familie wensen we hem alle goeds.Van harte proficiat, Tim en maak er woensdag een mooie dag van!Dag Tim!

Nieuw licht in de zaak-Adolf van Meurs (1921-1989)

Er zijn nieuwe feiten bekend in de kwestie-Adolf van Meurs.Aad van Meurs wees me op een uitzending van Andere Tijden 'Spoedig naar huis' uit 2007 over de Nederlandse krijgsgevangen in Rusland.Oom Dolf moet in 1943 in het kader van de Arbeitseinsatz zijn ingedeeld door de Duitsers bij de Nederlandsche Oost Compagnie.Dit was een nationaalsocialistische organisatie die op 6 juni 1942 in Den Haag werd opgezet door de Nederlandse NSB-er Meinoud Rost van Tonningen.Voornaamste doel was de economische opbouw van de zogeheten bevrijde oostgebieden Oekraine, Estland, Letland en Litouwen.Een dochteronderneming was de op 11 juni 1943 opgerichte Nederlandsche Oostbouw, dit waren bouwprojecten van de SS in het bezette deel van de Sovjet-Unie, later ook in Polen en Duitsland.Gedeeltelijk warenht vrijwilligers, gedeeltelijk ook personen die via de gedwongen arbeidsinzet in dienst moesten bij de SS, de Nederlandse SS Frontarbeiter.Oom Dolf zat hier waarschijnlijk ook bij.Ze werden richting het front in het oosten gestuurd.Velen moesten tankversperringen aanleggen, prikkeldraadversperringen en bomen omhakken.Op een gegeven moment werd aan het einde van de oorlog Berlijn bezet door de Russen.' Berlin ist uns!', riepen ze.Het Rode Leger heeft toen in 1945 4 miljoen mensen krijgsgevangen gemaakt.De meesten waren Duits,maar er zaten ook een paar duizend Nederlanders bij, onder wie oom Dolf.Een aantal mocht naar huis,maar in mei 1946 staakte Stalin het repatrieringsprogramma.Arbeiders in de oostbouw moesten onder dwang verder naar het oosten.Ze kwamen in de Goelag, zo ook Adolf van Meurs.Ze kwamen onder meer in mijnwerkerskampen.Zwaar werk bij temperaturen van soms 50 graden onder nul.Werkdagen van 10 uur waren heel gewoon.Stalin eiste dat het westen Russen zou terugsturen, maar Nederland weigerde, zodat het repatrieringsprogramma voor onbepaalde tijd werd uitgesteld.Ook Dolf van Meurs was hier de dupe van.Hij kwam pas in mei 1951 terug in Nederland.

De oorlogslotgevallen van Adolf van Meurs (1921-1989)

Over hoe het Adolf van Meurs (1921-1989) in en na de oorlog is vergaan is nog veel onzeker.Vast staat dat oom Dolf, die op 27 juni 1921 te Leiden geboren werd,op 15 februari 1943 met Geertruida van den Bos in het huwelijk is getreden.Dat gebeurde op het Leidse stadhuis, midden in de bezettingstijd.Volgens hun zoon Aad moet Dolf van Meurs nog datzelfde jaar met zijn vader en twee broers Bert en Herman naar het oosten zijn vertrokken.Opmerkelijk is dat Truus en Dolf van Meurs begin november 1945 te Schiedam een dochtertje Geertruida krijgen dat op 7 november 1945 vroegtijdig komt te overlijden.Ed maakt melding van het feit dat Dolf en zijn vader en twee broers mogelijk als ijzervlechters voor de Duitsers bunkers hebben moeten bouwen.Uiteindelijk is het viertal door de Russen krijgsgevangen gemaakt,waarna ze in een werkkamp terechtkwamen.Vader Hubertus Cornelis kreeg longontsteking en kon naar Berlijn om te genezen,aldus Aad van Meurs.Toen hij eenmaal beter was moest hij terug naar het werkkamp,maar nam hij de trein naar Leiden.Moeder Van Meurs, Johanna de Wolf, die op 11 maart 1963 op 68-jarige leeftijd overleed,ging na de oorlog steeds naar Den Haag om bij het Rode Kruis te informeren naar het lot van haar zoons.Uiteindelijk kwam oom Dolf in mei 1951 terug uit Russische krijgsgevangenschap.Op 28 april 1951 staat in het Leidsch Dagblad te lezen dat de voorlopige lijst van de tweede groep repatrianten uit Rusland onder meer de namen van Abraham Korenhof,geboren in 1911 te Leiden en Adolf van Meurs,idem in 1921,bevat.

Het Venlo-incident

Op 9 november 1939 vond het Venlo-incident plaats.Daar bij Venlo, aan de Duits-Nederlandse grens, werd een auto met daarin drie geheim agenten en een chauffeur onder vuur genomen door de Duitsers, tegenover cafe Backus.In de auto bevonden zich de twee Britse geheim agenten Payne- Best en Stevens en een Nederlandse geheim agent, luitenant Klop.Klop kwam bij de aanslag uiteindelijk om het leven.De Britten hadden in de periode voorafgaand aan het incident contact gelegd met vermeende opposanten van het Hitler-regime in Duitsland.Het incident viel samen met de aanslag op Hitler in de Buergerbraeukeller.De Duitse overheid dacht dat de Britse geheime dienst hierbij betrokken was.Dit was echter niet waar.De aanslagpleger, de communist Georg Elser, handelde op eigen houtje.Het Venlo-incident bracht de Nederlandse regering in verlegenheid.Ze zou de Nederlandse neutraliteit hebben geschonden door de Britse Secret Service vrij spel in Nederland te geven en zelf ook daarvan te profiteren.Bij de Duitse invasie van Nederland op 10 mei 1940 maakte Hitler daar gewag van.Nederland zou niet neutraal geweest zijn.Overigens was de geheim agent Klop het eerste Nederlandse slachtoffer tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Cindy en Nijs!

Er staan weer twee bijzondere dagen voor de deur.Op 11 maart viert Cindy dat ze een halve eeuw op aarde is.Ze wordt 50 en ziet Sarah.We feliciteren haar met haar verjaardag,deze speciale dag en wensen haar veel geluk,voorspoed en gezondheid voor de toekomst!Van harte,Cindy! Ja,en dan is 12 maart de dag dat we gedenken dat onze vader, schoonvader, opa, overgrootvader en betovergrootvader Denijs van den Bos 106 jaar geleden het levenslicht zag.Nijs kwam op dinsdag 12 maart 1918 ter wereld.Op die dag stond in het Leidsch Dagblad te lezen:'Gisteren werden op het Noordoosteinde van den strandboulevard te Scheveningen proefnemingen gedaan met een nieuw soort afweergeschut tegen vliegtuigen in tegenwoordigheid van de commissie van proefnemingen en verschillende hoge autoriteiten op artilleristisch gebied.De opperbevelhebber, generaal Snijders,woonde een gedeelte der proefnemingen bij.'

Nationaal Holocaust Museum

In Amsterdam wordt a.s. zondag het Nationaal Holocaust Museum door koning Willem-Alexander geopend.Vanaf a.s. maandag is het open voor publiek.Het museum laat zien hoe meer dan 100.000 joden tijdens de oorlog uit Nederland werden weggevoerd en vermoord.De meeste joodse mensen woonden destijds in Amsterdam.Via de Hollandsche Schouwburg, het gebouw tegenover het museum, werden ze onder meer naar kamp Westerbork en kamp Vught getransporteerd om daarvandaan naar de vernietigingskampen in het oosten te worden vervoerd.Ook de familie Frank zat daarbij.Zij werden op 8 augustus 1944 eerst per tram naar het station getransporteerd.Willy Lindwer heeft daar de film 'Verdwenen Stad' over gemaakt.Over hoe het Amsterdams Gemeentelijk Vervoersbedrijf zich mede schuldig maakte aan wat de joden overkwam.Zondagavond gaat bij de EO tevens de dramaserie over de Joodse Raad in premiere.Over dilemma's in tijd van oorlog en jodenvervolging.Allemaal kijken dus!

Marietje was een beste meid!

Marietje was een beste meid,maar bang verschrikkelijk bang.Alleen in donker voor geen geld,al was het in de gang.Eens zei haar moeder,lieve kind, hier is een kaars mijn schat.Ga even naar de zolder toe en haal een turf of wat.Marietje klom de trappen op,met licht dorst zij wel gaan.Maar boven ging het kaarsje uit en bleef ze in donker staan.Twee stappen deed zij nog,maar oh toen viel iets op haar neer.Een spook, een spook, ach help, ach help, ik zie nooit mijn moesje meer.Haar moeder vloog de trappen op,maar denk niet dat zij jokt.Want het spook dat haar te pakken had,was maar een oude sok die van de lijn gevallen was.Pas brandde het kaarsje weer of lachend riep Marietje uit:Ik vrees nooit geen spoken meer!

1 Maart 2024

Vandaag is het 1 maart 2024,het begin van de meteorologische lente.Het is ook de maand waarin Cindy 50 jaar wordt en een mijlpaal bereikt.Verder is het deze maand 106 jaar geleden dat de pater familias Denijs van den Bos werd geboren.Dat gebeurde op 12 maart 1918.En dan is het zo dat de achterkleinzoon van Nijs van den Bos,Tim Daniel Johannes van den Bos,op 27 maart zijn 19e verjaardag viert.We feliciteren de jarigen van deze maand nu al en wensen hen alvast een goed begin van een geheel nieuw levensjaar!Van harte proficiat!

De laatste levensdagen van Dirk Jacobus den Os (1881-1945)

Over de laatste levensdagen van Dirk Jacobus den Os, de broer van overgrootmoeder Lena den Os,zijn ons weinig concrete feiten bekend.Den Os moet begin februari 1945 in Bergen- Belsen zijn aangekomen.Volgens gegevens van het Rode Kruis is hij daar op 28 februari 1945 omgekomen.Dirk Jacobus kwam vanuit kamp Sachsenhausen of Oranienburg.In Sachsenhausen zou hij ondergebracht zijn geweest in de Heinkelfabrieken.Deze assemblage hallen werden voorheen gebruikt voor het samenstellen van vliegtuigen, maar werden in die tijd gebruikt om de nieuwe gevangenen in te herbergen.We schrijven dan 6 september 1944.Den Os zat op een van de 5 transporten die in februari 1945 vanuit Sachsenhausen naar Bergen-Belsen plaatsvonden.Hij arriveerde met de trein in Bergen.Het was nog acht kilometer lopen door bossen en heidegebied naa het concentratiekamp Bergen-Belsen.Gewapende bewakers met honden escorteerden hem.Hij kreeg een stukje stof op zijn kleding met een nieuw kampnummer.In januari 1945 zaten er zo'n 19.000 gevangenen in het kamp.Er heersten veel besmettelijke ziekten in het kamp,met name vlektyphus.Verder verminderden de rantsoenen.Op sommige dagen was er niets te eten en de watertoevoer stagneerde.Er waren in Bergen-Belsen geen gaskamers,maar in de twee maanden voor de bevrijding stierven er soms meer dan duizend mensen per dag,onder wie Dirk Jacobus den Os (26 september 1881-28 februari 1945)

Duitsers gelegerd tegenover huis Ringkade

Tijdens de bezetting waren er Duitse soldaten gelegerd tegenover het huis van groot-en overgrootouders Van den Bos aan de Leidse Ringkade.Geertruida van den Bos- Nievaart vertelde me in april 1990 dat ze op een keer onvoldoende goed verduisterd had in haar woning aan de Ringkade,waar ze sinds begin 1937 met haar gezin woonde.Ze vertelde:'Er hing een gestikte deken (voor de ramen),maar er was zo'n randje over en dat hadden die moffen gezien.Toen kwamen ze de andere dag aan huis.Als ze weer licht zouden zien branden,zouden ze op mijn ramen schieten.' Verduistering was gedurende de bezetting verplicht door de Duitsers.

Gerardus Nievaart ( Leiden,29 februari 1912- Leiderdorp,23 maart 1976)

Gerardus Nievaart,zoon van Cornelis Nievaart en Adrianade Jong en volle neef van onze groot- en overgrootmoeder Geertruida Nievaart (1899-1992),was blijkens de Leidse politiedossiers uit de jaren 1940-1945 NSB-lid en WA-man.Een onderzoek daarnaar heb ik laten instellen bij het Nationaal Archief.Nievaart klaagde op 31 januari 1943 bij de Leidse politie dat een juffrouw Segaar hem op straat had nageroepen voor Belgische knol.Gerardus woont dan in de Bilderdijkstraat 2,in het pension dat door Dirk Jacobus den Os ( Leiden, 1881-Bergen-Belsen,1945) wordt gerund, de oom van grootvader Johannes Bavelaar(1899-1984).Nievaart wordt -en dan zou het om dezelfde persoon gaan- op 26 augustus 1943 gearresteerd wegens plundering en veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf die hij in Duitsland uitzit.

Jacobus (Sjaak) den Os, geboren te Leiden op 16 oktober 1884

Dit is Sjaak den Os, hij was de broer van overgrootmoeder Lena Bavelaar-den Os en woonde in Den Haag aan de Veenkade 45.Hij was een soort waarzegger en had ook een dierenasiel.Grote tijgervellen in de kamer en een doodshoofd,beetje mysterieus allemaal.Hij was ongehuwd en had net als zijn broer Dirk Jacobus veel geld geerfd van zijn moeder Neeltje de la Rie,de vrouw van slager Johannes den Os.Dirk Jacobus zou volgens grootvader Johannes Bavelaar in 1916 wel zo,n slordige 70.000 gulden geschonken hebben gekregen van zijn moeder.Daar heeft hij aanvankelijk in Den Haag, later in Leiden een pension van gefinancierd.In Den Haag was het pension gevestigd in de Van Limburg Stirumstraat 213,in Leiden in de Bilderdijkstraat 2.Daar vestigde hij zich in april 1936.Onderstaande foto moet in de jaren 1920 zijn genomen bij Fotografie 'Modern' in de Boekhorstraat 14 in Den Haag.Ook de ouders van grootvader Bavelaar hebben in die fotostudio op diezelfde dag een foto laten maken.Het pand Veenkade 45,een vijf kamer appartement,is in 1897 gebouwd.

Trudy en Coby jarig!

We staan nu aan de vooravond van de verjaardagen van Trudy (1943) en Coby van den Bos (1937)Werd Coby kort voor de oorlog geboren als dochter van Geertruida Nievaart (1899-1992) en Denijs van den Bos (1896-1966), Trudy is de dochter van Jansje Schaft (1919-2007) en Denijs van den Bos (1918-1988).Zij werd tijdens de Bezetting geboren op 9 februari 1943.Coby wordt op 8 februari 87 jaar,Trudy viert haar 81e verjaardag.We feliciteren de beide jarigen met hun verjaardag en wensen hen nog vele jaren in goede gezondheid!Van harte gelukgewenst!